ΧΑΣΙΣ ...ΥΠΕΡ ΚΑΙ ΚΑΤΑ
ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Γ. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ
Τα πάρακάτω επιχειρήματα γράφτηκαν σε ένα βιβλίο που εξέδωσα , σε πρωτη έκδοση , το 1985 με θέμα ΄΄εξαρτήσεις στη ζωή μας ΄΄ ( εκδ΄Παρισιάνου). Ηταν η εποχή των συζητήσεων , μέσα σε ένα γενικότερο πνεύμα ελευθεριότητας , της δημιουργίας ΄΄καπνιστηρίων΄΄ στα σχολεία και των πρώτων δράσεων κινήσεων όπως η ΄΄αντιαπαγορευτική κινηση΄΄. Αποφάσισα να τα ανεβάσω στην ιστοσελίδα μου , παρ΄ότι πολλά πράγματα έχουν αλλάξει από τότε π.χ. η απαγόρευση του καπνίσματος , σε σχεδόν παγκόσμιο επίπεδο, πλήν ΕΛΛΑΔΟΣ. Κάτι που θα πρέπει επίσης να λάβουμε υπ΄οψιν μας στον σχεδιασμό των όποιων μετρων ληφθούν σχετικά με την καλλιέργεια και την διάδοση του χασίς. Τα επιχειρήματα , χωρίς να έχουν την απαίτηση μιας ολοκληρωμένης τοποθέτησης , αφορούν φυσικά την χρήση του χασίς ( γιατί άραγε κάνναβη και όχι χασίς? ) για ...ψυχαγωγικούς λόγους και μόνον. Χασίς, Υπέρ και κατά Επιχείρημα 1ο: «Το χασίσι δεν δημιουργεί εξάρτηση» Το επιχείρημα αυτό δεν είμαι τίποτε άλλο παρά μια συνειδητή ή ασυνείδητη – λόγω άγνοιας- παρεξήγηση. Εννοείται σαν εξάρτηση μόνο η σωματική εξάρτηση, η οποία και εμφανίζεται με τη μορφή του «στερητικού συνδρόμου», σε άλλες τοξικές ουσίες όπως είναι το οινόπνευμα, η ηρωίνη, κτλ., παραβλέπεται όμως τελείως το πρόβλημα της ψυχικής εξάρτησης, το οποίο είναι και το βασικό πρόβλημα στη θεραπεία των εξαρτημένων ασθενών, είτε αλκοολικοί είναι αυτοί, είτε τοξικομανείς, Ακόμα και στις ουσίες οι οποίες κάνουν έντονη σωματική εξάρτηση, πχ. Μορφίνη, ηρωίνη κτλ., η αντιμετώπιση της εξάρτησης αυτής δεν αρκεί παρά ορισμένες μέρες (5-10), έτσι όμως δεν λύθηκε το πρόβλημα της ψυχικής εξάρτησης το οποίον έχει ανάγκη μιας μακροχρόνιας θεραπείας, Το βασικό πρόβλημα όλων των ουσιών που δημιουργούν εξάρτηση είναι η ψυχική σύνδεση με την ουσία και όχι η σωματική. Το χασίσι μάλιστα έχει έντονη ψυχική δράση και γι’ αυτό άλλωστε και χρησιμοποιείται. Η ψυχική σύνδεση με το χασίσι διευκολύνεται και από το γεγονός ότι δε συνδέεται και με τους φόβους του συνδρόμου στέρησης που για πολλούς εξαρτημένους ασθενείς είναι αρκετά επώδυνο. Έτσι, κάθε χρήστης χασίς έχει τη φαντασία ότι μπορεί να «το κόψει» όποτε θέλει, χωρίς τη βοήθεια κανενός. Με την ίδια φαντασία του «όποτε θέλω το κόβω», καπνίζουν άλλοι τα τσιγάρα τους μέχρι να πεθάνουν. Επιχείρημα 2ο: «Ναι, αλλά το χασίς δεν κάνει κακό στην καρδιά ή στα αγγεία κτλ., όπως κάνει για παράδειγμα το τσιγάρο ή το οινόπνευμα». Η αλήθεια είναι ότι για πολλά χρόνια πιστεύαμε ότι το χασις δεν έκανε οργανικες βλάβες . Παραβλέπεται βέβαια το γεγονός ότι από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 γνωρίζουμε ότι μπορεί να πυροδοτήσει χασισικές ψυχώσεις σχιζοφρενικού τύπου , οξείες ή χρόνιες ή ακόμα να οδηγήσει μετά χρόνια χρήση στις λεγόμενες χασισικές άνοιες. ( Μιχάλης Στριγγάρης, '' το χασις'' , πρ. έκδοση 1928 ) .Παρατήρηση που επιβεβαιόθηκε τα επόμενα χρόνια και είναι πλέον αποδεκτή στις ημέρες μας. Η εξάπλωση της χρήσης του στον δυτικό κόσμο οδήγησε σε έρευνες που αναφέρονται πλέον και σε οργανικές διαταραχες από την χρήση του. Εδώ παραβλέπεται όμως το γεγονός ότι ο καπνός καπνίζεται εδώ και 400 περίπου χρόνια στην Ευρώπη και ότι μόλις τις τελευταίες δεκαετίες κατορθώθηκε να αποδειχθεί η τοξικότητά του σε διάφορα όργανα του σώματος. Μη ξεχνάμε ότι και ο καπνός κάπως έτσι καθιερώθηκε στην Ευρώπη, με επιχειρήματα του τύπου, ότι δημιουργεί διαύγεια πνεύματος δρώντας στους…. «χυμούς του εγκεφάλου» κτλ. Ίσως είναι και αλήθεια αυτό το οποίο έγραψε και κάποιος ερευνητής, ότι δηλαδή εάν δεν θεωρούσαμε απόλυτα φυσιολογικό το να τυλίγουμε τα ξεραμένα φύλλα ενός φυτού με ένα κομμάτι χαρτί, να το ανάβουμε, να εισπνέουμε το δηλητηριώδη καπνό στα πνευμόνια μας και να τον εκπνέουμε δηλητηριάζοντας έτσι και τον αέρα των διπλανών μας, τότε ίσως να μην είχαμε το σημερινό πρόβλημα με το χασίς. Εκτός από αυτό, και μια και το τσιγάρο είναι πια πραγματικότητα, συγκρίσεις αυτού του είδους είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες. Παρ’ όλο ότι σε πειραματόζωα έχουν παρατηρηθεί αλλοιώσεις από το συκώτι, τα νεφρά και τα κύτταρα του εγκεφάλου, το πρόβλημα βλαβερής δράσης του χασίς βρίσκεται στη δράση του πάνω στον ψυχικό κόσμο του χρήστη. Εκτός από τις ψυχωτικέ καταστάσεις οι οποίες εμφανίζονται καμία φορά και μετά από μία απλή χρήση χασίς, είναι και οι χρόνιες ψυχώσεις του τύπου της σχιζοφρένειας οι οποίες δεν θα πρέπει να ξεχνιώνται. Εξάλλου υπάρχει και η λεγόμενη «χασισική άνοια», η αποβλάκωση δηλαδή του χρόνιου χρήστη του χασίς η οποία παρατηρείται κυρίως σε χώρες της ανατολής όπου οι χρόνιοι χασισοπότες υπερτερούν σε αριθμό. Ακόμα υπάρχει και ο κίνδυνος της «άτυπης αντίδρασης» του ατόμου κατά το κάπνισμα του χασίς ή της μαριχουάνας. Η «άτυπη αντίδραση» μπορεί να παρουσιαστεί και σε άτομα τα οποία κάνουν χρήση χασίς επί μακρό χρονικό διάστημα και συνιστάται από διαταραχές της ψυχικής λειτουργίας οι οποίες μοιάζουν με αυτές της σχιζοφρένειας και οι οποίες μπορούν να έχουν ιδιαίτερα επώδυνα αποτελέσματα για το χρήστη, μια και διακόπτεται ουσιαστικά η επαφή με το περιβάλλον του. Κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί και μετά τη χρήστη LSD ή άλλων ψυχεδελικών. Φανταζόμαστε φυσικά τι επιπτώσεις μπορεί να έχει το κάπνισμα χασίς κατά την οδήγηση ή κατά την εκτέλεση μιας επικίνδυνης εργασίας. Αλλά υπάρχει και το πρόβλημα της δράσης του χασίς στον ψυχικό κόσμο του νέου. Το χασίς πολύ περισσότερο από το τσιγάρο ή το οινόπνευμα χρησιμοποιείται από τα νέα παιδιά για την επίτευξη μιας εσωτερικής ψυχικής ικανοποίησης. Η δράση αυτή χρησιμοποιείται κυρίως για το ξεπέρασμα ενδοψυχικών προβλημάτων τα οποία παρουσιάζονται ιδιαίτερα στην εφηβική ηλικία, προβλήματα τα οποία έχουν σχέση τόσο με τον επαγγελματικό προσανατολισμό όσο και με τις σχέσεις με το άλλο φύλλο, την ανάγκη για τη λήψη αποφάσεων, ανάληψη ευθυνών κτλ. Το ξεπέρασμα της ενδοψυχικής έντασης, την οποία δημιουργούν τα προβλήματα αυτά, με τη χρήση χασίς εθίζει το νέο άτομο σε έναν τρόπο παθητικής λύσεως των ενδοψυχικών του προβλημάτων, αντί της ενεργητικής αντιπαράθεσής του με αυτά, εμποδίζοντας έτσι την ωρίμανσή του. Ενώ δηλαδή το οινόπνευμα μπορεί να αποβλακώσει κάποιον, το χασίς εμποδίζει την ωρίμανσή του αυτή καθ’ εαυτή. Τελλειώνοντας θα ήθελα να αναφέρω την τοποθέτηση ενός καθηγητή ψυχιατρικήςσε μία τηλεοπτική εκπομπή..΄΄θα ταξίδευα με ένα αεροπλάνο που ο πιλότος του κατά την διάρκεια της πτήσεως πίνει ένα ποτήρι ουίσκυ, δεν θα το έκανα εάν κατά την διάρκεια της πτήσεως κάπνιζε ένα τσιγαρλίκι΄΄..... Επιχείρημα 3ο: «Το οινόπνευμα είναι πολύ πιο επικίνδυνο αλλά παρ’ όλα αυτά δεν απαγορεύεται». Κανείς δεν είπε ότι το οινόπνευμα δεν είναι επικίνδυνο. Τα εκατομμύρια των αλκοολικών σ’ όλο τον κόσμο, οι θάνατοι από το συκώτι, την καρδία, το πάγκρεας λόγω της κατάχρησης του οινοπνεύματος, τα οδικά δυστυχήματα τα οφειλόμενα σ’ αυτό δεν αφήνουν περιθώρια συζήτησης για το αν το οινόπνευμα είναι επικίνδυνο ή όχι. Είναι όμως αυτό αρκετός λόγος για να δημιουργήσουμε την ίδια, έστω και μικρότερη σε έκταση, κατάσταση με άλλη μια ουσία όπως το χασίς; Υπάρχουν όμως και άλλα επιχειρήματα τα οποία δεν θα πρέπει να ξεχαστούν: - Το οινόπνευμα είναι γνωστό από τα πρώτα χρόνια του δυτικού πολιτισμού, όπως είναι το ίδιο γνωστό το χασίς σε χώρες της ανατολής ή τα «ιερά μανιτάρια» των Αζτέκων στο Μεξικό και τα φύλλα της Κόκα στο Περού. Το οινόπνευμα δηλαδή αποτελεί στοιχείο του δυτικού πολιτισμού, γι’ αυτό και η θεοποίησή του στους αρχαίους χρόνους. Το ότι η χρήση του δεν είναι δυνατόν να απαγορευθεί δείχνουν τα αποτελέσματα της ποτοαπαγόρευσης στις ΗΠΑ όπως και τα περιοριστικά μέτρα στις πρώην ανατολικές χώρες. - Επειδή ακριβώς το οινόπνευμα αποτελεί στοιχείο του δυτικού πολιτισμού μας έχει τους κανόνες χρήσης του και για τη συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου αποτελεί ένα συμπλήρωμα στην τροφή του ή μια κάποια γευστική απόλαυση. Δεν καταναλίσκεται δηλαδή με μόνο σκοπό την αλκοολική μέθη ή τέλος πάντων την αλλαγή της ψυχικής διάθεσης. Σε αντίθεση, το χασίς δεν υπόκειται – μιλάμε για τη δυτική κοινωνίας – σε κανόνες χρήσης και μοναδικός σκοπός του χρήστη του, είναι η χασισική μέθη ή τουλάχιστον η αλλαγή της ψυχικής διάθεσης. Αφού το οινόπνευμα, παρ’ όλους τους κανόνες που διέπουν τη χρήση του, κανόνες δεμένους με ήθη και έθιμα από αρχαιοτάτων χρόνων, μας δημιουργεί σήμερα με την εμπορικοποίησή του, διαφήμιση κτλ., τόσα προβλήματα, ας φανταστούμε τι επρόκειται να γίνει αν αφεθεί ελεύθερη μία ουσία, έστω παρόμοιας δράσης η οποία μοναδικό σκοπό χρήσης έχει αυτό ακριβώς το πιο δυσάρεστο αποτέλεσμα της χρήσης του οινοπνεύματος, τη μέθη. - Αλλά και το πιο επικίνδυνο ή όχι είναι δύσκολο να μετρηθεί έτσι απλά. Στο οινόπνευμα η δράση του για κάθε άτομο είναι λίγο πολύ γνωστή και αναμενόμενη. Άλλος γίνεται πιο εύθυμος, άλλος στεναχωριέται, άλλος πέφτει για ύπνο κτλ. Στο χασίς η δράση ποτέ δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί και η πιθανότητα της «άτυπης αντίδρασης» παραμένει για το χρήστη πάντα ανοικτή. Επιχείρημα 4ο: «Αλλά αυτό ακριβώς που απαγορεύεται είναι αυτό που αυξάνει την παρενέργεια» Μα δεν υπάρχει κοινωνία στην οποία να μην υπάρχουν περιορισμοί ή απαγορεύσεις, μία από τις απαγορεύσεις είναι και αυτή. Να επιτρέψουμε το χασίς για ποιο λόγο; Ποια κοινωνική ανάγκη θα μας καλύψει; Για τι και που κάνει το χασίς καλό; Ποιος το έχει ανάγκη; Οπωσδήποτε υπάρχουν άτομα, ιδιαίτερα νέα παιδιά για τα οποία το να κάνουν κάτι το απαγορευμένο σημαίνει και διαφοροποίηση απέναντι σε κάτι άλλο. Αλλά άμα τους επιτρέψουμε τη χρήση του χασίς δεν τους λύσαμε το προσωπικό τους πρόβλημα. Αυτά τα άτομα τα οποία αναζητούν στο χασίς την ηδονή της γεύσης του απαγορευμένου καπνού, την ηδονή αυτή θα την αναζητήσουν κάπου αλλού και «δόξα το Θεώ» οι ίδιοι οι οποίοι θα τους προμηθεύσουν το χασίς, αύριο θα τους προμηθεύσουν την ηρωίνη. Ήδη το κάνουν …. Επιχείρημα 5ο: «Ναι, αλλά τοποθετώντας το χασίς δίπλα στα άλλα σκληρά ναρκωτικά δε σπρώχνουμε το νέο πιο κοντά σ’ αυτά;» Αυτό από πρώτη όψη φαίνεται να ισχύει, αλλά είναι φαντασίωση να πιστεύει κανείς ότι με τη νομιμοποίηση του χασίς, θα έχουμε να κερδίσουμε τίποτα. Αποτελέσματα της νομιμοποίησης θα ήταν, το πιθανότερο, η δημιουργία ενός πλήθους νέων χρηστών του χάσις, οι οποίοι τώρα από τον κάποιο φόβο τους απέναντι σε κάτι παράνομο δεν έρχονται σε επαφή μαζί του. Το πλήθος αυτό θα δημιουργούσε και μια νέα στρατιά εξαρτημένων ατόμων. Ακόμα και η πολιτική των εμπόρων ναρκωτικών δεν θα άλλαζε, να πλησιάζουν δηλαδή μόνο τους χασισοπότες για να τους πλασάρουν ηρωίνη και όχι τους αλκοολικούς. Το πείραμα της Ολλανδίας, με το χωρισμό των «ναρκωτικών» σε «σκληρά και όχι» απέδειξε ακριβώς τη λανθασμένη αυτή τοποθέτηση. Με τη σχετική ανοχή και μη τιμωρία των κατόχων χασίς, μέχρι μίας ορισμένης ποσότητας, οδήγησε σε πραγματική άνθιση το λαθρεμπόριο των ναρκωτικών και μετέβαλε το Άμστερνταμ σε μεγαλύτερο «τεκέ» της Ευρώπης. Αυτό ανάγκασε τελικά τις αρχές σς νέα περιοριστικά μέτρα και τον σημαντικό περιορισμ'ο και έλεγχο των ΄΄coffee shops΄΄ Επιχείρημα 6ο: «Ο ενήλικος πολίτης δε χρειάζεται καθοδήγηση ή προφύλαξη από το κράτος, θα πρέπει να μπορεί να είναι ελεύθερος να αποφασίσει αν θέλει να καπνίσει χασίς ή ηρωίνη». Το επιχείρημα αυτό δεν έχει φυσικά σχέση με την πραγματικότητα. Αν έφθανε η απλή πληροφόρηση για του διάφορους κινδύνους της ζωής, δε θα χρειαζόμαστε ούτε τους νόμους, ούτε ελέγχους, ούτε τιμωρίες, ούτε καν οι προφυλακτικές νησίδες στους δρόμους και τα τρένα δε θα ήταν απαραίτητες. Δηλαδή μια ουτοπία…. Εδώ στα χρόνια που ζούμε το κράτος δε θα πρέπει μόνο, αλλά έχει και υποχρέωση να προφυλάξει τους πολίτες του και εννοώ τους ενήλικους, από το μανιπιουλάρισμα της διαφήμισης και τη χωρίς όρια κατανάλωση αγαθών με επικίνδυνες για αυτούς συνέπειες. Φανταζόμαστε τι θα δημιουργούσε η διαφημιστική βιομηχανία μετά από μια απλή νομιμοποίηση του χασίς; Εδώ με τα τσιγάρα μας έχουν αλλοτριώσει σε τέτοιο βαθμό που αναγκάζεται το κράτος να επέμβει. Για ποιόν ενήλικα μιλάμε; Αυτόν που περιμένει ακόμα και το πώς να ντυθεί, τι θα φάει και ποιόν κινηματογράφο η θεατρικό έργο θα δει; Ακόμα καμία φορά και το βιβλίο που θα διαβάσει του το κανονίζουν άλλοι ανάλογα με το κύμα της μόδας! Αυτόν που δεν έχει τη δύναμη να μη καπνίσει ούτε μπροστά στο μικρό του παιδί; Αυτόν που όταν το παιδάκι του θα του ζητήσει και αυτό ένα τσιγάρο θα του απαντήσει με το επιχείρημα της μνημειώδους βλακείας του…. «Περίμενε να μεγαλώσεις πρώτα»… προσφέροντάς του έτσι αυτό το απαράδεκτο κριτήριο για την ενιληκίωσή του; Γιατί ποιο παιδί δε βιάζεται να μεγαλώσει; Εδώ ίσως θα πρέπει να αναρωτηθούμε για την εικόνα που παρουσιάζουν όλοι αυτοί, που με ένα τσιγάρο στο στόμα προσπαθούν να μας πείσουν για το δικαίωμα της ελευθερίας του ατόμου να κάνει την οποιαδήποτε χρήση τοξικών ουσιών. Εδώ η «ελευθερία» χάνει πια την έννοια της αφού γίνεται από «ελεύθερος από» σε «ελεύθερος για»… και μάλιστα ελεύθερος για κάτι που πιθανό να σε κάνει σκλάβο του. Αλλά καλά οι ενήλικες, με τα παιδιά, τους εφήβους τι γίνεται; Αυτά πως θα προστατευθούν; Με τα ίδια βλακώδη επιχειρήματα; «Θα καπνίσεις όταν μεγαλώσεις»; Αυτοί οι ίδιοι εξαρτημένοι γονιοί, που μάχονται για την «ελευθερία» των παιδιών να καπνίζουν στην αυλή του σχολείου, όχι φυσικά για να λυθεί το πρόβλημα των παιδιών αλλά για να απαλύνει η δική τους συνειδησιακή σύγκρουσή. Αν η κοινωνία είναι όλη έτσι … τότε είμαι και εγώ φυσιολογικός. Ήδη όποιον δεν καπνίζει τον κοιτάμε με…. μισό μάτι, μιας και έχει αυτός κάποιο πρόβλημα! Οι …. «ελεύθεροι» ενήλικες διατηρούν και μάχονται για τα δικαιώματά τους να καπνίζουν όπου και όποτε αυτοί θέλουν. Αλλά παρ’ όλα αυτά το κυριότερο πρόβλημα δε θα ήταν οι ενήλικές αλλά τα παιδιά, όλοι αυτοί οι νέοι και οι νέες οι οποίοι αγοράζοντας το πακέτο με το χασίς από το περίπτερο θα ένοιωθαν να ωριμάζουν μέσα στη χασισική τους μέθη. Επιχείρημα 7ο: «Η νομιμοποίηση όμως του χασίς θα το έπαιρνε από τα χέρια των παράνομων εμπόρων και ίσως να περιόριζε την εγκληματικότητα». Όλα αυτά τα επιχειρήματα είναι ελκυστικά γιατί φαίνονται να κρύβουν μια κάποια αλήθεια. Είναι γελασμένος όμως όποιος νομίζει ότι η νομιμοποίηση ενός «ναρκωτικού» θα αποδυνάμωνε τις συμμορίες που κρύβονται από πίσω. Όποιος πιστεύει κάτι τέτοιο, δε θα έχει πιθανώς ιδέα για την οργάνωση των συμμοριών αυτών. Αν χάνανε τα κέρδη τους από το χασίς θα ρίχνανε πολύ γρήγορα στην αγορά κάτι άλλο. Αυτό που κάνουν αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη. Επειδή «έπεσε» πολύ ηρωίνη στην αγορά και έτσι φθήνηνε η τιμή της ρίξανε κοκαΐνη η οποία φαίνεται να τους αποφέρει προς στιγμή μεγαλύτερα κέρδη. Οι διασυνδέσεις στο κύκλωμα των ναρκωτικών θα πρέπει να ξεπερνούν την ανθρώπινη φαντασία. Αυτό το οποίο δεν έχουν καταλάβει όλα αυτά τα νέα παιδιά, που μέσα στα πλαίσια μιας αόριστης αμφισβήτησης και κριτικής τοποθέτησης απέναντι στην «κοινωνία των μεγάλων», κάνουν χρήση χασίς, είναι ότι πρώτα αυτά είναι οι καλύτεροι πελάτες της μεγαλύτερης πολυεθνικής εταιρείας του κόσμου και πρώτα αυτά, με τη χρήση των ναρκωτικών, συντηρούν τη χειρότερη ικανότητα της κοινωνίας που κατηγορούν, να κάνει δηλαδή εμπόριο και να κερδοσκοπεί σε βάρος των πολιτών της. Η μερική νομιμοποίησης του χασίς δε θα οδηγούσε πουθενά ή όλα ή τίποτα, αλλά αλίμονο αν ανοίξουν έτσι οι ασκοί του Αιόλου. Εξ’ άλλου λαθρεμπόριο και παρανομίες γίνονται και με τα νομιμοποιημένα ναρκωτικά, όπως το αλκοόλ και το τσιγάρο. Επιχείρημα 8ο: «Πολλοί πιστεύουν όμως ότι το χασίς, ή και άλλα ναρκωτικά, αυξάνουν την πνευματική ικανότητα και δημιουργία». Αυτό φυσικά θα ισοδυναμούσε με το «δώστε χασίσι στα παιδιά για να γίνουν πιο έξυπνα!!». Είναι ίσως το πιο χοντροκομμένο ψευδές επιχείρημα της χασισικής ιδεολογίας. Παραβλέπεται τελείως η αντικειμενική δράση του χασίς και θεωρείται σαν κριτήριο η αλλαγή της ψυχικής διάθεσης του χρήστη ο οποίος μόνο κάτω από τα δράση του «ναρκωτικού» αισθάνεται να βγαίνει από το ψυχικό και πνευματικό του τέλμα. Είναι γεγονός και δεν μπορεί να το παραβλέψει κανείς, ότι πολλοί μεγάλοι, με όλη τη σημασία της λέξης, πνευματικοί άνθρωποι, έκαναν χρήση διάφορων ναρκωτικών και πολλοί από αυτούς πέρασαν στο στάδιο της χρόνιας εξάρτησης. Δεν μπορεί όμως να αγνοήσει κανείς το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πραγματικά μεγάλων πνευματικά ανθρώπων δεν είχε την ανάγκη της «πνευματικής πατερίτσας» του ναρκωτικού για τη δημιουργία του έργου τους. Ακόμα όμως και σ’ αυτούς που έκαναν ή κάνουν χρήση ναρκωτικών, το πραγματικό τους έργο δεν είναι αποτέλεσμα της δράσης του ναρκωτικού, αλλά της πνευματικής τους ικανότητας, και κανείς δεν είπε ότι οι «έξυπνοι» δεν έχουν και αυτοί εσωτερικά προβλήματα τα οποία θεραπεύουν ίσως με αυτό τον τρόπο. Εξάλλου, αν δώσουμε προσοχή στην πορεία των ανθρώπων αυτών θα παρατηρήσουμε ότι όσο αυξάνονταν σε διάρκεια και ποσότητα η χρήση των ναρκωτικών τόσο μειώνονταν το πνευματικό τους έργο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο R.W. Fassbinber. ( το παιδί θαύμα του γερμανικού κινηματογράφου που πέθανε από υπερβολική χρήση αλκοόλ και κοκαϊνης κατά την διάρκεια των γυρισμάτων μιας ταινίας με θέμα την ...κοκαϊνη) Μπορεί να υπάρχουν, και υπάρχουν, πολλά άτομα τα οποία κάνουν τακτική και ελεγχόμενη χρήση ναρκωτικών αλλά συνήθως νικητής είναι το ναρκωτικό και κερδισμένος από τη χρήση του μόνο ο λαθρέμπορος. Επιχείρημα 9ο: «Ναι, αλλά το χασίς δεν οδηγεί οπωσδήποτε στην ηρωίνη ή άλλα ναρκωτικά». Μπορεί να το δει κανείς και έτσι. Φυσικά δε θα γίνει κάθε ένας χρήστης χασίς χρόνια εξαρτημένος ή ηρωινομανής. Οι περισσότεροι δοκιμάζουν μερικές φορές ή καπνίζουν που και που ένα τσιγάρο, και αυτό είναι όλο. Από την άλλη πλευρά όμως το 99% των ηρωινομανών ξεκίνησε από το χασίς και άλλα «ελαφρά ναρκωτικά». Εξάλλου εδώ θα ήθελα να προσθέσω ότι ένα από τα κυριότερα προβλήματα στη όλη υπόθεση, είναι και η ανάγκη του ατόμου για εξάρτηση. Η ανάγκη αυτή εκδηλώνεται έτσι και αλλιώς και με άλλες μορφές. Όπου δεν υπάρχει χασίς, υπάρχει το οινόπνευμα κτλ. Το πρόβλημα με το χασίς είναι ότι επειδή ακριβώς δρα έντονα στον ψυχικό κόσμο του ανθρώπου, η σύνδεσή του με αυτόν είναι έντονη και κατ’ ακολουθία η εξάρτηση από αυτό ευκολότερη. Υπάρχει το τσιγάρο, υπάρχει το οινόπνευμα, έχουμε και τα χάπια, που βρίσκεται ο λόγος να προσθέσουμε και άλλα δεινά στην πλάτη μας; Επιχείρημα 10ο: «Το χασίς όμως αποτελεί μια πραγματικότητα. Είναι δυνατόν να λειτουργήσει η απαγόρευση με τη μορφή που έχει σήμερα;» Είναι γεγονός ότι η κατάσταση έχει αλλάξει και οι χρήστες του χασίς έχουν πολλαπλασιαστεί. Αυτό όμως που πρέπει να μας προβληματίσει είναι οι τυχόν συνέπειες από μια ενδεχόμενη νομιμοποίησή του. Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε αναπόφευκτα στη βιομηχανοποιημένη παραγωγή και την εμπορευματοποίηση του πιθανότατα από τις ίδιες εταιρείες που εκμεταλλεύονται σήμερα τον καπνό σκοτώνοντας εκατοντάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Πέρα όμως από τις ατομικές επιπτώσεις στην υγεία του χρήση θα πρέπει να φανταστούμε και ότι στις συνέπειες της νομιμοποιημένης εμπορευματοποίησης θα περιλαμβάνεται κάποια μέρα και η δυνατότητα αγοράς του ακόμα και από ανήλικους. Ακόμα και η, ως εκ τούτου, δυνατότητα χρήσης του σε οποιαδήποτε δραστηριότητα της καθημερινότητας, αφού δεν θα λειτουργεί πια ο εσωτερικός έλεγχος του καθενός μας για κάτι το απαγορευμένο. Ας φανταστούμε ένα κόσμο όπου οι οδηγοί των αυτοκινήτων, οι πιλότοι, οι διάφοροι εργαζόμενοι με μηχανήματα, κλπ. αντί να καπνίζουν το τσιγάρο που «βλάπτει σοβαρά την υγεία» εκτελούν τις εργασίες του με ένα τσιγάρο στο στόμα. Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται δεν είναι εάν θα πρέπει να νομιμοποιήσουμε ακόμα μια ψυχοτρόπο ουσία στις ήδη υπάρχουσες, αλλά τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να μειωθεί η χρήση και των τελευταίων. Επικεντρώνοντας το πρόβλημα στη νομιμοποίηση ή όχι του χασίς, παραβλέπουμε το γενικότερο πρόβλημα της εξάρτησης μέσα στην κοινωνία όπως και τους μηχανισμούς που την αναπαράγουν. Ασχολούμαστε δηλαδή με το δέντρο και παραβλέπουμε το δάσος.